Een citaat uit een schriftelijke reactie van een deelnemer:
“Ik vind het zelf wonderbaarlijk om te zien hoe een bewoner, die dagelijks, bij ieder contact, onbegrepen gedrag vertoonde (schreeuwen, slaan, schoppen, spugen, duwen trekken) is veranderd naar een bewoner waarbij onbegrepen gedrag in zeer korte tijd aanzienlijk verminderd is. Mijn hart maakt steeds weer een vreugde sprong wanneer de bewoner naar mij kijkt en lachend knikt tijdens de contact momenten. Dat zijn de momenten die ik koester. Hier doen we het allemaal voor als team zijnde. En daar zijn we dan ook super trots op”….
Een tijd geleden heb ik een trajectevaluatie gehad bij een opdrachtgever, een verpleeghuislocatie waar ouderen met dementie maar ook jonge bewoners met ernstige cognitieve en gedragsproblemen wonen. Een jaar of twee geleden werden we gevraagd om mee te denken hoe we teamleden konden ondersteunen bij de omgang met agressief en onbegrepen gedrag.
De ingezette scholingen hadden wel een helpend effect gehad maar toch bleven teamleden, vooral bij extremer fysiek agressief gedrag, onthand in de omgang. De vraag naar medicatie of overplaatsing naar b.v. de GGZ kwam regelmatig.
“Deze bewoner hoort hier toch niet thuis” of “met dit gedrag kun je toch niets”, waren opmerkingen die wekelijks te horen waren.
Het agressieve gedrag en de onmacht die men ervoer had ook effect op werkbeleving en samenwerking. De teamleidster was naarstig op zoek naar oplossingen. We zijn met elkaar in gesprek gegaan. Vertegenwoordigers uit de teams, psycholoog, specialist ouderen geneeskunde, gedragsverpleegkundige , management, ARBO-functionaris, interne agressietrainers, met iedereen werd gesproken.
Als je het heel scherp stelt, vroeg het team om technieken om op een veilige manier dwang uit te oefenen voor eigen veiligheid en die van de bewoner, terwijl de staf vanuit een visie wilde werken die juist een vermindering van dwang en medicatie voor stond.
Na de intake hebben we een voorstel gedaan om als sluitstuk op alle gedrags- en agressietrainingen die men al volgde en die geen grote omwenteling lieten zien, een fysieke weerbaarheid en humane interventietraining, kortweg FiT-training, aan te bieden, specifiek gericht op de eigen doelgroep van kwetsbare ouderen.
De aanpak in deze training is eerst de deelnemers bewust te maken van de eigen reacties en reflexen én de impact daarvan op de bewoner en vervolgens een fysieke benadering aan te leren. Die benadering start vanuit het principe “om te beginnen raken we de bewoner die ontregelt is niet aan”. Daarnaast leert men vooral eigen grenzen en lichamelijke reacties te registreren en beïnvloeden en vervolgens je interventie te reguleren.
Niet alleen de teamleden, maar ook de verpleeghuisarts, de psycholoog en leidinggevenden deden mee met de training. De impact was volgens de leidinggevenden en behandelaren enorm. De aanvankelijke scepsis maakte na 2 à 3 bijeenkomsten plaats voor ontzetting (over de bewustwording van eigen reacties), verbazing (over de impact van de aangeleerde interventies) en enthousiasme (bij het grote merendeel van de deelnemers).
Tijdens de evaluatie schetste de leidinggevende dat er een enorme omslag was gemaakt. Er wordt niet meer geroepen dat een bewoner niet past. Teamleden gaan op zoek naar en blijken enorm creatief te zijn in, het bedenken van nieuwe benaderingen. Er zijn minder incidenten en de meldingen zijn veranderd van aard. Natuurlijk is er soms nog steeds fysieke agressie, maar men is er op toegerust er mee om te gaan.
Voorheen zou een opstand zijn uitgebroken als de arts medicatie(psychofarmaca) wilde verminderen. Nu denken teamleden in een werkgroep mee hoe men medicatievermindering kan bewerkstelligen.
Medewerkers van alle 4 de teams werken op een gelijke manier en men herkent het van elkaar. Angstbeelden voor sommige bewoners zijn verminderd en elkaar helpen/ondersteunen over en weer loopt beter.
Niet alleen de medewerker uit het citaat in het begin van dit blog was trots, ik ben het ook. Trots op mijn collega’s, die samen met de medewerkers en staf, hebben bijgedragen dit traject tot een succes te maken.
Ik sluit af met een ander citaat uit de evaluatieformulieren. Te mooi om niet te delen:
“Het stellen van je eigen grenzen of je kwetsbaar opstellen en hier voor uit komen, naar jezelf, je bewoner en je collega’s is heel belangrijk en niet iets om je voor te schamen. Je faalt niet als jij je grens duidelijk maakt, je faalt wanneer je dat niet doet en de boel escaleert met alle gevolgen van dien”.
Peter Moors
Wil je meer weten over onze fysieke weerbaarheid- en interventietraining in de zorg? Neem gerust even contact met ons op via info@locustraining.org
